تعاريف و واژگان (لغات (

شروع به ايجاد ساختمان و اخذ شناسنامه (پروانه) ساختماني و دريافت گواهي صحت اجرا و گواهي پايان كار مستلزم سروكار داشتن با ادارات ، شركتها و افراد گوناگوني چون گروههاي طراحي و نظارت ، شركتهاي خدمات فني و مهندسي ، شوراي گزينش و نظارت بر عملكرد كارگزاران (دفاتر خدمات مهندسي) و شهرداري منطقه و ... مي باشد .

طي مراحل اخذ شناسنامه (پروانه) ساختماني و ساير گواهي هاي مورد نياز ، متقاضي با واژگان (لغات) گوناگون فني ، حقوقي ، كميسيون هاي مختلف و سازمانهاي گوناگون برخورد خواهد نمود كه آگاهي از معاني دقيق آن مي توانند جهت تصميم‌گيري مناسب تر و جلوگيري از سردرگمي مفيد باشد . در اين قسمت مهمترين واژگان همراه با تعريف كوتاهي از آن ارائه شده است :

تعاريف
واحد مسكوني :

ساختمانهايي كه جهت سكونت افراد و يا خانواده احداث و شامل اتاق ، آشپزخانه و سرويسهاي لازم باشد .

 واحد تجاري و خدماتي :

ساختمانهايي كه به منظور استقرار فعاليتهاي كسب ، پيشه و تجارت و يا ارائه خدمات احداث شوند (در آنها واحدهاي صنفي تحت پوشش قانون نظام صنفي و يا واحدهاي تابع قانون تجارت فعاليت نمايند) .

تبصره :

كليه موسساتي كه با اصول بازرگاني اداره مي شوند و مشمول پرداخت ماليات هستند شامل اين بند مي باشد .

واحد صنعتي :
ساختمانهايي كه به منظور استقرار واحدهاي توليدي و صنعتي و كارگاه هاي توليدي داراي موافقت اصولي از مراجع ذيربط مانند وزارت صنايع – وزارت جهاد كشاورزي احداث مي‌شوند .
واحد اداري :

واحدهاي اداري كه در امر خدمات رساني فعاليت نمايند عبارت است از كليه ساختمانهاي دولتي و نهادهاي انقلاب اسلامي و نهادهاي عمومي ، بديهي است ساير ساختمانهايي كه از شمول بندهاي 1 ، 2 و 3 خارج باشند مشمول تعاريف واحد اداري مي شوند .

اماكن مذهبي :

اماكن مذهبي شامل مساجد ، تكايا ، حسينيه ها ، كليسا و اماكن اقليت هاي ديني شامل ساختمانهايي است كه صرفاً جهت انجام مراسم ديني و مذهبي مورد استفاده قرار مي گيرند .

1- احداث ساختمان مساجد ، امام زاده ها ، تكايا ، حسينيه ها و كليساها به انضمام كتابخانه و يا موزه در محوطه آنها بعد از رعايت ضوابط شهرسازي و تائيد شدن نقشه ها و صدور پروانه ساختماني عوارض ندارند و ليكن چنانچه قسمتهايي از اماكن مذكور بعنوان تجاري و خدماتي و ... در نظر گرفته شده و پروانه ساختماني دريافت نمايند به شرح ضوابط اين تعرفه مشمول عوارض مربوطه خواهند بود

2- احداث ساختمانهاي مسكوني توسط صندوقهاي خيريه و عام المنفعه با شخصيت هاي مجاز حقوقي – حقوق خصوصي – در جهت حمايت از مستمندان و اقشار آسيب پذير به شرط اينكه مالكيت ساختمانهاي مذكور به شخصيت حقوقي تعلق داشته باشد عوارض ندارد 

مجتمع مسكوني :

مجتمع مسكوني به محلي اطلاق مي شود كه احداث اعيانيهاي آن در چارچوب ضوابط و مقررات طرح هاي جامع و تفصيلي بوده و فضاي باز ، خدمات عمومي و سرانه هاي مورد نياز برابر بند 6 مصوبه مورخ 14/12/71 شورايعالي شهرسازي و معماري ايران در آن تامين شده باشد .

تبصره :

در احداثيهاي غيرمجتمع براي كليه ساخت و سازهاي مسكوني كه در عمق 25 متري بر جبهه اول احداث بناء نمايند مبناي محاسبه عوارض پروانه ساختماني 100% ارزش منطقه اي مي باشد و در صورتي كه اين احداثيها در پشت جبهه اول باشند در راستاي تشويق شهروندان درصد اعمال ضرايب جهت محاسبه عوارض پروانه ساختماني 80 % ارزش منطقه اي گرانترين بر خواهد بود .

قطعه زمين

قطعه زمين عبارت است از زميني با حدود مشخص كه داراي سند مالكيت باشد و حداقل به معبر راه داشته باشد .

 ساختمان

هر بنايي كه نياز يا نيازهاي انسان را تامين نمايد ساختمان گفته مي شود . (با كاربريهاي مختلف)

 سطح ناخالص طبقات

سطح ناخالص طبقات عبارت است از جمع كل مساحت طبقات ساختمان با احتساب ديوارهاي خارجي

سطح خالص طبقات

سطح خالص طبقات عبارت است از سطح ناخالص طبقات ساختمان منهاي تمام سطوح مشترك و مشاعات و ديوارها
 
ضريب سطح (تراكم)

عبارت است از نسبت مجموع سطح ناخالص طبقات ساختمان به سطح كل قطعه زمين .
 
عرصه

قطعه زميني كه داراي محدوده و مساحت مشخص باشد ، عرصه گويند .

 اعياني

عبارت است از بناي ساخته شده در هر قطعه زمين (با هر نوع مصالح ساختماني) .
 
بالكن

هرگاه ارتفاع سقفي به ميزاني باشد كه بتوان آن را به وسيله سقف ديگري به دو قسمت قابل استفاده تقسيم نمود فضاي به وجود آمده بالكن ناميده مي شود .
پيش آمدگي

حداكثر جلو آمدگي يك زيربناي پيوسته از انتهاي ملك را پيش آمدگي ساختمان مي گويند .

 پيلوت

به طبقه اي اطلاق مي شود كه بين ستونها هيچگونه تقسيمات ديگري در فضاي آن صورت نگرفته و ارتفاع آن 40/2 متر مي باشد .

پاركينگ

طبقه اي از بناست كه جزء ستونهاي اصلي عنصري ديگري در آن ساخته نشده باشد ، در آن اتومبيل پارك مي‌شود وارتفاع مفيد آن 40/2 متر مي‌باشد كه در قسمت اعياني ملك در همكف يا زيرزمين احداث مي‌شود .

تعميرات اساسي

هر نوع جابجايي ديوارها و يا تعويض سقف كه از نظر ايمني ساختمان ضروري باشد و منجر به تغييرات اساسي در ساختمان گردد ، تعميرات اساسي ناميده مي شود و اخذ مجوز تعميرات ساختماني الزامي است .